Fotografie is een geweldige hobby. Met een paar basisvaardigheden kun je fantastische momenten vastleggen en ze de aandacht geven die ze verdienen. Bovendien kun je je albelli fotoboeken er nog professioneler uit laten zien. In onze blog ‘Een inleiding tot de basisprincipes van fotografie‘ hebben we besproken hoe het beheersen van licht essentieel is voor het maken van een goede foto en dat je, zodra je dat onder de knie hebt, nog veel meer creatieve opties hebt.
Het wijzigen van sluitertijden en het diafragma is het begin, maar er zijn extra instellingen die je kunt proberen om je foto’s beter te belichten. De instelling die we dit keer bespreken is ISO.
In deze blog lees je wat ISO is, hoe je het op een digitale camera kun aanpassen en hoe je het in verschillende situaties kunt gebruiken om de perfecte foto te maken. Maar eerst frissen we je geheugen op over het belang van licht binnen fotografie.
Een korte samenvatting van het belang van licht in je foto’s.
Te veel licht in een foto is gemakkelijker te verhelpen dan te weinig licht. Maar tenzij je fotografeert met professionele belichting of op lichte, zonnige dagen, is de kans groter dat je zoveel mogelijk licht nodig hebt dat je kunt krijgen.
Slecht verlichte situaties hebben altijd extra licht nodig, maar scenario’s die er met het blote oog goed uitzien, kunnen op een foto soms ook veel donkerder lijken. Dit komt omdat onze camerasensoren niet hetzelfde dynamische bereik hebben als onze ogen. Dat betekent dat onze ogen een hoger detailniveau van schaduw tot licht kunnen detecteren dan een camera kan verwerken.
Een lange sluitertijd en een snel diafragma zijn manieren om meer licht in je camera te laten. Maar als je niet wilt fotograferen met een langere sluitertijd of een groot diafragma en je liever geen full-frame spiegelreflexcamera met professionele lenzen aanschaft, zijn er extra trucjes waarmee je kunt proberen zoveel mogelijk licht vast te leggen.
Bovendien kun je je, zelfs met de duurste uitrusting, nog steeds in situaties bevinden waarin de lichtkwaliteit te slecht is om je foto’s correct te belichten.
Fotograferen bij weinig licht met een filmcamera
Filmcamera-fotografen die weten dat ze gaan fotograferen bij weinig licht, moeten vooruit denken voordat ze er met een camera op uitgaan. De filmrol die je in je camera plaatst heeft een ASA-waarde, die bepaalt hoe gevoelig die film is voor licht. Hoe hoger de ASA-waarde, hoe meer licht wordt opgenomen op het negatief.
Dus, als je weinig licht verwacht wanneer je de camera pakt, zorg er dan voor dat je een filmrol hebt met een hoge ASA-waarde, om te voorkomen dat je foto’s onderbelicht worden.
Er is echter een keerzijde aan het gebruik van een film die gevoeliger is voor licht. Hoe hoger de ASA-waarde, hoe meer kans dat je foto korrelig kan lijken. Een korrelig effect kan een geweldig creatief effect zijn om te gebruiken, omdat het een vintage tintje aan je foto’s kan geven. Als je je foto echter op een grotere schaal afdrukt, verlies je veel van de definitie in je foto.
Wat is ISO op een digitale camera en een smartphone?
Daar waar je soms van filmrol moet veranderen om met verschillende lichtomstandigheden om te gaan bij het gebruik van een analoge camera, kun je bij een digitale camerasensor de instellingen aanpassen op de belichting. De instelling die je hiervoor moet aanpassen, wordt ISO genoemd.
Je kunt de ISO-waarde ook op de meeste smartphones aanpassen. Je moet hiervoor echter eventueel met wat handmatige instellingen spelen om er toegang tot te krijgen.
Of je nou een spiegelreflexcamera of je smartphone gebruikt, de ISO-waarde wordt weergegeven met een getal. Door dat getal te verhogen, kun je meer licht op je camerasensor laten vallen en je foto’s daardoor helderder maken. Zo eenvoudig is het.
Hoe werken ISO-waarden?
ISO-waarden beginnen meestal ongeveer bij 100 op een digitale camera. Deze waarden verdubbelen als volgt naarmate ze toenemen: 200, 400, 800, 1600, 3200.
Hoe hoger de ISO-waarde, hoe meer licht er op je sensor valt en hoe helderder je foto zal zijn. Elke keer dat de waarde verdubbelt, kan er tweemaal zoveel licht de camera binnenkomen, waardoor je foto’s twee keer zo helder worden. Dit betekent ook dat je je belichtingstijd kunt halveren, waardoor je een snellere sluitertijd of een kleiner diafragma kunt gebruiken terwijl je foto correct belicht blijft.
Zo gebruik je ISO
De eenvoudigste manier om gebruik te maken van ISO, is om de waarde te verhogen wanneer de omgeving waarin je je bevindt te donker is. Bijvoorbeeld wanneer je op een feestje bent, een avondwandeling maakt of in een slecht verlichte ruimte bent.
ISO kan echter ook heel effectief zijn bij goede lichtomstandigheden.
Bevries bewegingen met ISO
Als je beweging wilt bevriezen met een korte sluitertijd, probeer dan je ISO te verhogen om je foto’s ongeveer 1/500 of 1/1000 van een seconde te belichten. Dit helpt, zelfs als je bewegende onderwerp zich niet in direct licht bevindt of als het een bewolkte dag is.
Speel wat met je instellingen om te zien wat voor jou werkt. Zoals de foto hierboven laat zien, zal het aanpassen van de ISO-waarde in combinatie met de sluitertijd de belichting van je foto’s gelijk houden, maar je zult merken dat het beeld scherper wordt.
Gebruik ISO in straatfotografie
Voor straatfotografie, waarbij de lichtomstandigheden snel kunnen veranderen, kan het aanpassen van de ISO-waarde van je camera een heel nuttig hulpmiddel zijn. Als je bijvoorbeeld een klein diafragma gebruikt, kun je met een hogere ISO-waarde met een veel bredere scherptediepte werken om meer van de gewenste scène vast te leggen.
Door je ISO-waarde omhoog te gooien, kun je gemakkelijk een diafragma-instelling van f8 gebruiken en toch een snellere sluitertijd gebruiken, terwijl je de belichting beheerst. Als je je geheugen wilt opfrissen over diafragma-instellingen, lees je hier wat een f/stop is.
Dus, hoewel het vergroten van de ISO-waarde van je camera een eenvoudige manier is om de helderheid van je foto te verbeteren, biedt het je daarnaast ook meer manieren om te experimenteren met de sluitertijd en het diafragma.
Dingen om op te letten bij het verhogen van de ISO-waarde
- Door de ISO-waarde te veel te verhogen, kun je digitale ruis creëren in je foto’s. Ruis is een soort laag van digitale details, eigenlijk als korreligheid op een filmrol, die een foto kan ruïneren. Hoe hoog je je ISO-waarde kunt instellen, is afhankelijk van je camerasensor en lichtomstandigheden. Dus experimenteer tot je de juiste niveaus hebt gevonden. Zorg er ook voor dat je de foto grondig controleert op hoge ruisniveaus als je van plan bent om hem af te drukken, omdat dit de kwaliteit van de afdruk kan verminderen, vooral bij grotere formaten.
- De technologie ontwikkelt zich zeer snel, waardoor nieuwere spiegelreflexcamera’s zelfs bij een extreem hoge ISO-waarde foto’s van hoge kwaliteit kunnen produceren. Het is echter geen vanzelfsprekendheid dat je foto ruisvrij is, zelfs als je net een dure nieuwe set hebt gekocht.
- Hoewel ISO je kan helpen betere foto’s te maken, is het geen kant-en-klare oplossing voor slechte lichtomstandigheden. Zorg er daarom voor dat je de mogelijkheden van je camera test en je ISO-waarde op een prettig niveau laat staan om ongewenste ruis in je foto’s te voorkomen.
Bekijk onze blogposts voor praktische diafragma-tips en onze praktische tips over sluitertijden voor meer handleidingen die je helpen betere foto’s te maken. Voor je het weet maak je professioneel ogende foto’s voor je fotoboek.